Nấm đông trùng hạ thảo là một trong những loại nấm quý hiếm nhất trên thế giới với nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, do sự hiếm có và đắt đỏ, việc sử dụng nấm đông trùng hạ thảo trong cuộc sống hàng ngày là không dễ dàng. Nếu được sử dụng đúng cách, đông trùng hạ thảo có thể cải thiện sức khỏe, hỗ trợ hệ miễn dịch và giảm stress.
1. Đông trùng hạ thảo là gì?
Đông trùng hạ thảo là một loài thảo dược quý và đặc biệt, bởi chúng được xem như là “con lai” giữa động vật và thực vật. Thực chất, đông trùng hạ thảo là sự kết hợp giữa sâu non (ấu trùng bướm) của loài Thitarodes và loài nấm ký sinh Cordyceps sinensis.
2. Nguồn gốc của Đông trùng hạ thảo
Vào mùa đông, loài bướm này đẻ trứng, trứng nở thành các ấu trùng sâu non, chúng vùi mình vào những vùng đất tơi xốp để bắt đầu tìm chỗ ngủ đông.
Khi ấu trùng ăn phải bào tử nấm hoặc nhiễm nấm qua các lỗ thở, nấm sẽ sinh sôi mạnh mẽ, bắt đầu xâm chiếm các mô tế bào, ăn hết chất dinh dưỡng bên trong cơ thể ấu trùng và làm chết sâu non.
Khi mùa hè tới, nấm bắt đầu mọc ra khỏi thân sâu, dần phát triển thành hình dạng cây nấm và phát tán các bào tử nấm để chuẩn bị cho cuộc đi săn ấu trùng vào mùa đông tới.
Tên gọi Đông trùng có nghĩa là những con sâu sống vào mùa đông, còn Hạ thảo là loài cây cỏ phát triển vào mùa hè, chỉ sự biến chuyển từ hình thái động vật sang thực vật của loài nấm dược liệu này.
Hình dạng bên ngoài khi đông trùng hạ thảo còn tươi trông giống như những con sâu, đuôi sâu là một cành nhỏ có lá. Phần “lá” được tạo thành do sợi nấm mọc dính liền vào đầu sâu non, nhìn giống như ngón tay dài từ 4 – 11cm. Mặt khác, đầu sâu non dài chừng 3 – 5cm, giống như con tằm.
Khi đông trùng hạ thảo được sấy khô sẽ có màu vàng nâu, vàng sậm hoặc màu cà phê tùy thuộc vào phương pháp phơi sấy. Chúng có mùi tanh như mùi cá biển, vị đắng nhẹ, nếu đốt lên thì có mùi thơm dìu dịu.
Trong tự nhiên, đông trùng hạ thảo được tìm thấy trên những ngọn núi cao 4.000 – 5.000m ở Tây Tạng, Trung Quốc, Bhutan và đã được sử dụng trong nền y học cổ truyền Trung Hoa và Tây Tạng như một loại dược liệu quý.
Tuy nhiên, do giá trị kinh tế mà đông trùng hạ thảo mang lại rất cao khiến các hoạt động khai thác tràn lan, không có kế hoạch làm cho loài nấm này đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Hiện nay, ở nhiều nơi trên thế giới và ở Việt Nam, người ta đã áp dụng thành công những phương pháp nuôi cấy đông trùng hạ thảo.
Quá trình sản xuất chỉ mất khoảng 3 tháng để cho ra những sản phẩm đông trùng hạ thảo nhân tạo có công dụng đạt 70 – 80% so với sản phẩm tự nhiên và giá thành thấp hơn rất nhiều.
Vì vậy, đông trùng hạ thảo nhân tạo trở thành một mặt hàng được rất nhiều khách hàng ưa chuộng, tin dùng và thường được làm món quà biếu sang trọng hoặc thực phẩm bồi bổ sức khỏe hiệu quả.
3. Các loại đông trùng hạ thảo
Theo xuất xứ
Tự nhiên: Đông trùng hạ thảo tại vùng cao nguyên Tây Tạng là một trong những dòng sản phẩm giá trị, quý hiếm và chất lượng nhất.
Nhân tạo: Các quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Việt Nam,… đều thành công trong việc nuôi cấy đông trùng hạ thảo trên cơ thể ấu trùng nhộng tằm hoặc trên các vật chủ khác như hỗn hợp đậu xanh, vỏ trứng, gạo lứt và nhộng tằm xay nhỏ.
Theo trạng thái
Dạng tươi (nguyên con): Là đông trùng hạ thảo tươi, bảo toàn hình dạng tự nhiên kí sinh trên vật chủ, mới được khai thác trong vòng 1 tháng trở lại, hàm lượng dinh dưỡng và hoạt tính sinh học được giữ tối đa. Tuy nhiên, dạng nguyên con cần được bảo quản ở nhiệt độ -50 độ C.
Dạng khô: Hơi nước trong đông trùng hạ thảo tươi sẽ được bay hơi thông qua phương pháp sấy đối lưu hoặc sấy lạnh, sao cho độ ẩm cuối còn lại là 5%. Việc sấy khô giúp đông trùng hạ thảo có thể vận chuyển đi nhiều nơi, giữ được lâu và sử dụng thuận tiện hơn.
Theo dạng chế phẩm
Dạng nước: Đây là loại sản phẩm đông trùng hạ thảo đã qua chế biến, được đóng thành từng chai hoặc gói nhỏ dưới dạng nước hay dung dịch nên rất dễ sử dụng, phù hợp với nhiều đối tượng. Giá cập nhật đến tháng 03/2021 khoảng 70.000 – 200.000 đồng/ 10 chai (100ml/ chai).
Dạng viên nang: Là loại được chế biến và tổng hợp thành từng viên nhộng. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần từ 1 – 2 viên. Tuỳ vào nơi sản xuất, cách chế biến và khối lượng hộp mà giá cả khác nhau, trung bình 1.000.000 – 1.500.000 đồng/ hộp 100 viên (sản xuất tại Việt Nam, cập nhật đến tháng 03/2021).
Giá bán: 710.000 đồng/hộp
Dạng bột: Là đông dùng hạ thảo khô được đem đi xay mịn thành bột. Giá dao động từ 150.000 – 500.000 đồng/ 100gr bột (cập nhật đến tháng 03/2021).
4. Tác dụng của đông trùng hạ thảo
- Tăng cường hệ miễn dịch
- Giải độc gan
- Hỗ trợ sinh lý
- Cải thiện chức năng hệ hô hấp
- Kéo dài tuổi xuân
- Tốt cho tim mạch
- Ngăn ngừa ung thư
Tăng cường hệ miễn dịch
Đông trùng hạ thảo rất tốt cho việc củng cố hệ miễn dịch thông qua cơ chế kích thích cơ thể tiết ra nhiều chiến binh bạch cầu hơn. Nhờ chức năng này mà sức đề kháng của cơ thể trở nên mạnh mẽ hơn, chống lại những tác nhân có hại nhất là những người có nguy cơ cao bị bệnh viêm gan B hoặc bị nhiễm HIV/AIDS.
Giải độc gan
Nam giới thường có thói quen uống nhiều bia rượu và đây cũng là nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ cao nam giới mắc những bệnh lý về gan mật. Nếu dùng đông trùng hạ thảo đúng cách sẽ giúp thải độc gan cũng như tăng cường chức năng gan hiệu quả. Cụ thể:
- Trong đông trùng hạ thảo có chứa hợp chất polysaccharides và cordycepin có khả năng thúc đẩy quá trình thải độc ở gan, hạn chế sự phát triển của các bệnh về gan như nóng gan, suy gan, gan nhiễm mỡ;
- Sử dụng đông trùng hạ thảo để bồi bổ cho những người bị xơ gan cũng cho ra kết quả xét nghiệm chức năng gan được cải thiện.
Hỗ trợ sinh lý
Sinh lý là một vấn đề rất quan trọng trong đời sống tình dục của các quý ông. Do đó mà có nhiều người, đặc biệt là đàn ông từ 35 tuổi trở lên đã tìm đến đông trùng hạ thảo như một loại thần dược giúp tăng cường chức năng sinh lý.
Nguyên nhân là vì đông trùng hạ thảo giúp:
- Kích thích tăng tiết hormone sinh dục ở nam giới, hỗ trợ làm lưu thông khí huyết, từ đó kéo dài thời gian “lâm trận” của đấng mày râu. Nhờ vậy mà các cặp đôi đều cảm thấy thăng hoa, thỏa mãn hơn sau mỗi cuộc vui;
- Gia tăng số lượng và củng cố chất lượng tinh trùng;
- Tăng cường chức năng thận, cải thiện các triệu chứng khó chịu như nhức mỏi, đau lưng, mỏi gối, tiểu rắt và hỗ trợ trong việc điều trị một số bệnh như thận hư, thận yếu,…;
- Đông trùng hạ thảo còn hay được thêm vào các bài thuốc điều trị tình trạng liệt dương, di tinh, xuất tinh sớm nhờ công dụng ích khí, tráng dương và sinh tinh mà loại dược liệu này sở hữu;
Cải thiện chức năng hệ hô hấp
Đối với hệ hô hấp, đông trùng hạ thảo còn là một loại dược liệu có công dụng:
- Giảm thiểu triệu chứng của các cơn hen, bổ phổi, ít phế, giảm đau ngực, thuyên tắc phổi, viêm phổi;
- Loại trừ 2 loại vi khuẩn nguy hiểm gây bệnh viêm phổi là Tuberculosis và Mycobacterium nhờ tác dụng của hoạt chất Cordycepin;
- Kích thích sản xuất nhiều hormone Adrenalin hơn. Đây là một loại hormone có chức năng vận chuyển oxy tới não bộ và nhiều cơ quan khác trong cơ thể.
Kéo dài tuổi xuân
Đấng mày râu cũng có nỗi lo về sự trôi nhanh của tuổi xuân không kém gì chị em phụ nữ. Hiện tượng lão hóa sẽ làm suy giảm đi các chức năng của các cơ quan trong cơ thể, khi đó không chỉ nhan sắc mà sức mạnh cơ bắp và khả năng giường chiếu cũng giảm đi ít nhiều.
Nghiên cứu đã chứng minh rằng đông trùng hạ thảo còn có tác dụng giúp các quý ông hồi xuân:
- Loại dược liệu này có chứa một hợp chất quý hiếm tên là selen, hoạt động tương tự như một loại chất chống oxy hóa hiệu quả giúp cải thiện vẻ đẹp của mái tóc, làn da và độ săn chắc của cơ bắp;
- Vitamin A, B, C, E và 28 loại axit béo bão hòa, không bão hòa có trong đông trùng hạ thảo cũng có khả năng ngăn chặn tuổi già ập tới quá nhanh.
Tốt cho tim mạch
- Nhịp tim và quá trình lưu thông khí huyết được ổn định hơn nhờ hoạt chất D-mannitol chứa trong đông trùng hạ thảo;
- Bệnh nhân đái tháo đường nên sử dụng đông trùng hạ thảo vì công dụng giảm cholesterol máu và hạ đường huyết.
Ngăn ngừa ung thư
Đây là một công dụng đặc biệt đáng quan tâm của đông trùng hạ thảo nhờ 2 thành phần chính sau:
- Polysaccharide: giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và tế bào lympho T và loại bỏ gốc tự do superoxide nhờ đó mà ngăn chặn hiệu quả sự lan rộng của các tế bào ung thư;
- Cordycepin: giúp ngăn chặn quá trình di căn của các khối u ác tính.
5.Khi dùng đông trùng hạ thảo cần lưu ý những gì?
Mặc dù được coi là thần dược đại bổ nhưng nếu dùng sai cách vị thuốc này thì không những không giúp cải thiện bệnh mà còn gây ra tác dụng không mong muốn. Vì vậy trước khi sử dụng bạn cần lưu ý những điều sau:
- Không lạm dụng, dùng quá liều và không được tự ý kết hợp với các loại dược liệu khác. Tốt hơn hết bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ Đông y trước khi dùng để đạt được hiệu quả điều trị mong muốn mà không gặp phải tác dụng phụ;
- Chọn mua đông trùng hạ thảo ở địa chỉ uy tín và đọc kỹ hướng dẫn sử dụng ở những thực phẩm chức năng có thành phần là đông trùng hạ thảo để tránh trường hợp bị kích ứng;
- Không phải ai cũng phù hợp để sử dụng đông trùng hạ thảo, ví dụ như người bị rối loạn đông máu, bệnh nhân sắp phẫu thuật, người mắc bệnh tự miễn,… không nên dùng;
- Bảo quản đông trùng hạ thảo đúng cách để thuốc không bị mất đi tác dụng.
Nguồn: Điện máy xanh
